Czy możesz dostać zwolnienie z pracy na L4?
L4 jest po to, byś mógł spokojnie wyzdrowieć, odpocząć i wrócić do swoich obowiązków w pełni sił. Co się jednak stanie, gdy pracodawca postanowi w tym czasie rozwiązać z Tobą umowę? Zwolnienie z pracy na L4 jest możliwe w kilku przypadkach, ale może okazać się, że przełożony postąpił wobec Ciebie bezprawnie. Wtedy przysługuje Ci odwołanie do sądu pracy.
Czym jest L4?
L4 to oznaczenie, które kiedyś widniało na drukach, które wystawiał lekarz. Obowiązywało od roku 1999, dziś jest niespotykane.
Od 2018 roku lekarze wystawiają elektronicznie zwolnienie e-ZLA. Choć nazwa jest inna, to zarówno w mowie potocznej jak i świadomości społeczeństwa określenie L4 wciąż cieszy się popularnością.
Dlatego, by nie komplikować komunikacji można zwolnienie e-ZLA nazywać potocznie L4. Jednak bardziej poprawna nazwa to zaświadczenie lekarskie. Pamiętaj, że jest to oficjalny dokument urzędowy.
Zaświadczenie lekarskie potwierdza czasową niezdolność do pracy. W jakich przypadkach?
- W wyniku choroby.
- W trakcie przebywania w szpitalu.
- Podczas pobytu w innym zakładzie leczniczym działającym całodobowo i stacjonarnie.
Dokument może także potwierdzić, że jesteś w konieczności sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny.
Kto wysyła e-ZLA elektronicznie do ZUS-u?
- Lekarz.
- Lekarz dentysta.
- Felczer.
Gdy przebywasz na L4 nie wykonujesz pracy, lecz powinieneś podjąć leczenie. Jeśli masz umowę o pracę, to (poza szczególnymi wyjątkami) otrzymasz zasiłek chorobowy w wysokości 80% Twojego wynagrodzenia.
Art. 54 ust. 1 Ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r.
o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby
i macierzyństwa
W tym przepisie znajduje się prawna definicja L4: „zaświadczenie lekarskie o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby, pobytu w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne albo o konieczności osobistego sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny”.
Zwolnienie z pracy na L4 – kiedy pracodawca może to zrobić?
Ważne jest w jaki sposób szef (pracodawca) będzie chciał Cię zwolnić. Może bowiem preferować rozwiązanie umowy z zachowaniem okresu wypowiedzenia, bez zachowania okresu wypowiedzenia bez winy pracownika albo bez zachowania okresu wypowiedzenia z winy pracownika.
Jeśli przełożony zechce dać Ci wypowiedzenie, to nie może tego zrobić, gdy przebywasz na L4. Zabrania tego art. 41 Kodeksu pracy (KP).
Natomiast zgodnie z art. 411 §1 KP nie stosuje się art. 41 w przypadku upadłości lub likwidacji pracodawcy. Wtedy wypowiedzenie może do Ciebie dotrzeć, nawet gdy jesteś na zwolnieniu.
Sprawa jest znacznie bardziej skomplikowana, gdy masz do czynienia ze zwolnieniem bez wypowiedzenia. Poniżej znajdziesz możliwe przypadki takiego rozwiązania stosunku pracy na L4 w odniesieniu do odpowiednich przepisów Kp.
Jakie są podstawy prawne rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia i bez winy pracownika na L4?
Niezdolność do pracy wskutek choroby
Mamy tutaj dwa przypadki. O pierwszym mówi art. 53 § 1 pkt 1 lit. a KP i jest to niezdolność do pracy wskutek choroby, jeśli byłeś zatrudniony w danym miejscu pracy krócej niż 6 miesięcy. Wówczas, jeśli okres Twojej usprawiedliwionej nieobecności w pracy wynosił dłużej niż 3 miesiące, pracodawca może rozwiązać umowę.
Drugi przypadek to również niezdolność do pracy w skutek choroby, ale gdy pracowałeś w danym miejscu dłużej niż 6 miesięcy. Wówczas okres usprawiedliwionej nieobecności musi być dłuższy niż łącznie:
- okres pobierania wynagrodzenia i zasiłku – 182 dni albo 270 dni w przypadku gruźlicy,
- okres pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze trzy miesiące.
Określa to przepis art. 53 § 1 pkt 1 lit. b KP. Na ich podstawie możesz dostać zwolnienie z pracy nawet bez Twojej winy.
Przykład 1. Pan Tomasz był zatrudniony u Pana Dariusza od 1 grudnia 2024 roku. Od 11 stycznia 2025 roku przebywa na zwolnieniu lekarskim i wciąż nie wrócił do pracy. Po 10 kwietnia miną 3 miesiące odkąd Pan Tomasz jest na L4, wobec czego Pan Dariusz może rozwiązać z nim umowę bez wypowiedzenia.
Przykład 2. Pani Maria pracuje u Pani Teresy od 1 marca 2023 roku. Zachorowała 15 lipca 2024 roku i od tej pory pobierała wynagrodzenie chorobowe przez 33 dni i zasiłek chorobowy przez kolejne 149 dni. 13 stycznia 2025 roku Pani Maria dalej była chora i zaczęła pobierać świadczenie rehabilitacyjne. Niestety, nie odzyskała zdolności do pracy do 12 kwietnia 2025 roku, w związku z czym Pani Teresa może od 13 kwietnia rozwiązać z nią umowę o pracę bez wypowiedzenia.
Niezdolność do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej
To kolejna okoliczność, gdzie bez Twojej winy możesz dostać zwolnienie na L4. Podstawę prawną znajdziemy w dalszej części art. 53 § 1 pkt 1 lit. b KP. Tutaj nie ma znaczenia, przez jaki okres pracowałeś u danego pracodawcy. Może to być równie dobrze 1 rok co 20 lat.
Jednak w tym przypadku podobnie liczymy okres usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Tzn. jest to okres pobierania wynagrodzenia i zasiłku plus okres pobierania świadczenia rehabilitacyjnego.
Przykład 3. Pan Henryk pracował u Pani Joanny od 1 lutego 2024 roku. 10 września 2024 roku uległ wypadkowi. Przez 182 dni, czyli do 9 marca 2025 roku przysługiwał mu zasiłek chorobowy. 10 marca zaczął pobierać świadczenie rehabilitacyjne, które przysługuje mu do 9 czerwca. Jeżeli 10 czerwca 2025 roku Pan Henryk nie odzyska zdolności do pracy, wtedy Pani Joanna może rozwiązać umowę.
Załóżmy, że jesteś niezdolny do pracy, gdyż opiekujesz się dzieckiem. Jeżeli w trakcie tej opieki pobierasz zasiłek, to podczas pobierania zasiłku szef nie może rozwiązać z Tobą umowy bez wypowiedzenia. Mówi o tym art. 53 § 2 KP.
Powody inne niż choroba, choroba zawodowa czy wypadek przy pracy
Zgodnie z art. 53 § 1 pkt 2 KP, pracodawca może rozwiązać z Tobą umowę o pracę, jeśli okres usprawiedliwionej nieobecności wynosi dłużej niż 1 miesiąc. Przy czym nie ma tutaj znaczenia od jak dawna pracowałeś dla tego pracodawcy. Wciąż mówimy o zwolnieniu bez winy pracownika.
Przykład 4. Pan Grzegorz 4 listopada 2024 roku zaczął pracować u Pana Jacka. 5 marca 2025 roku sąd postanowił tymczasowo aresztować Pana Grzegorza na 3 miesiące, w związku z toczącym się przeciwko niemu postępowaniem. 5 kwietnia 2025 roku minął miesiąc usprawiedliwionej nieobecności Pana Grzegorza w pracy. Pan Jacek już 6 kwietnia może więc rozwiązać umowę o pracę.
Zwolnienie dyscyplinarne na L4
Na podstawie art. 52 §1 pkt 1 oraz §2 Kp. pracodawca może zwolnić Cię dyscyplinarnie, czyli z Twojej winy, nawet jeśli przebywasz na L4. Pierwszy przypadek tyczy ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych.
Przykładem może być przebywanie na fałszywym zwolnieniu lekarskim. Gdyby się okazało, że dokument jest sfałszowany, a Ty w trakcie nieistniejącej „choroby” robiłeś remont mieszkania, to wówczas pracodawca ma podstawę do zwolnienia dyscyplinarnego.
Tzw. dyscyplinarkę możesz otrzymać także w ciągu 1 miesiąca od momentu, w którym pracodawca dowiedział się o okolicznościach wystarczających do takiego zwolnienia. Np. jeśli 3 marca poważnie naruszyłeś obowiązki, a od 1 kwietnia przebywasz na L4, to pracodawca może do 3 kwietnia rozwiązać z Tobą umowę.
Kiedy pracodawca nie może Cię zwolnić na zwolnieniu chorobowym?
Wspomnieliśmy już o przypadku pobierania zasiłku w trakcie opieki nad dzieckiem. Pracodawca nie może także rozwiązać umowy w czasie, w którym pobierasz wynagrodzenie i zasiłek chorobowy z racji odosobnienia z powodu choroby zakaźnej.
Ponadto, jeśli pojawisz się w pracy po zakończeniu przyczyny niezdolności do pracy, to szef nie może Cię zwolnić. Nawet jeśli wrócisz do pracy po 3 miesiącach nieobecności, a pracujesz w danym miejscu krócej niż pół roku.
Pamiętaj, że to działa jedynie wtedy, gdy już wrócisz do pracy. Np. jeśli L4 upłynie 12 maja, a Ty wrócisz do pracy 13 maja, to nie możesz otrzymać zwolnienia. Natomiast 12 maja – jeśli wtedy upłynął stosowny okres nieobecności w pracy – pracodawca może rozwiązać z Tobą umowę.
Jak pracodawca może Cię zwolnić na L4?
Aby zwolnienie z pracy na L4 było ważne, pracodawca musi przygotować dokument na piśmie. Ważne jest także, by takie pismo skutecznie dotarło do Ciebie.
Sposoby skutecznego doręczenia rozwiązania umowy o pracę.
- Osobiste dostarczenie dokumentu przez pracodawcę.
- Dostarczenie dokumentu przez osobę z odpowiednim pełnomocnictwem (np. specjalistę ds. kadr i płac).
- Wysyłka dokumentu listem poleconym z potwierdzeniem odbioru.
Może być tak, że pracodawca zechce wysłać Ci dokument mailem. Jeśli jest to mail służbowy, to przebywając na L4 nie powinieneś odbierać pracowniczej korespondencji. Taki sposób dostarczenia rozwiązania umowy o pracę może budzić wątpliwości.
Szef może wysłać pismo na Twój prywatny adres e-mail, ale tylko wtedy, gdy wcześniej wyraziłeś na to zgodę. Natomiast absolutnie nie może pozyskiwać w tym celu Twojego maila od innego pracownika albo korzystać z maila służącego do celów rekrutacyjnych.
A co z komunikatorami? Rzeczywiście pracodawca może mieć Twój kontakt w ramach Messengera czy WhatsAppa. Jeśli tą drogą wyśle Ci rozwiązanie umowy o pracę, np. w formie załącznika PDF z jego własnoręcznym podpisem to takie doręczenie będzie skuteczne.
Jeżeli pracodawca nie wysyła Ci podpisanego dokumentu, lecz rozwiązanie umowy w formie treści mailowej czy SMS-owej, to musi używać kwalifikowanego podpisu elektronicznego. W przeciwnym razie takie rozwiązanie nie będzie ważne.
Czy można się odwołać od zwolnienia z pracy na L4?
Jeśli otrzymasz bezprawne zwolnienie z pracy na L4, to masz prawo odwołać się do sądu pracy. Stosowny dokument złóż w terminie 21 dni od otrzymania wypowiedzenia.
Jak możesz się odwołać?
- Uzasadnij odwołanie i powołaj się na odpowiednie przepisy Kodeksu pracy.
- Wskaż, czy żądasz uznania wypowiedzenia za bezskuteczne, przywrócenia do pracy, czy odszkodowania.
- Określ swoje żądania.
W odwołaniu się od zwolnienia z pracy na L4 pomoże Ci nasza kancelaria prawna. Przeanalizujemy Twój konkretny przypadek i określimy, co możemy konkretnie zrobić dla Ciebie. Pamiętaj, aby pilnować 21-dniowego terminu odwołania.