W sprawie z powództwa powoda (nauczyciela) o przywrócenie do pracy i odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę…
Kara porządkowa dla pracownika – konserwatora w szkole
Działając w zespole radców prawnych reprezentowałem z upoważnienia radcy prawnego pracodawcę (szkołę) w sprawie o uchylenie kary porządkowej upomnienia wytoczonej przez pracownika – konserwatora. Celem pomocy prawnej było wykazanie zasadności nałożonych kar, a także dochowania procedury ich nałożenia zgodnie z Kodeksem pracy (dalej: KP). Sporządziłem odpowiedź na pozew złożony przez pracownika w odpowiedzi na odrzucony przez pracodawcę sprzeciw od kary porządkowej.
Kara porządkowa – przyczyny nałożenia
Stosunek pracy jest ściśle uregulowany w KP – zgodnie z jego przepisami pracownik jest obowiązany w szczególności:
- przestrzegać czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy;
- przestrzegać regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku (art. 100 § 2 KP).
Pracownik był zatrudniony na stanowisku konserwatora w wymiarze 1 etatu i sprzątacza w wymiarze ¼ etatu w szkole.
W ramach pracy na stanowisku konserwatora pracownik dopuścił się naruszeń polegających przede wszystkim na braku potwierdzenia przyjścia i wyjścia z pracy na liście obecności, która stanowiła podstawę ewidencji pracy stosowanej przez pracodawcę. Oprócz tego, przewinienia pracownika polegały na uporczywym braku informacji w zakresie wykonywanych zleceń wynikających z zapisu w zeszycie zgłoszeń awarii i usterek oraz wynikających z ustnych poleceń pracodawcy.
Na stanowisku sprzątacza, pracownik również dopuszczał się naruszeń w zakresie sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy. Ponadto, pracownik notorycznie nie wykonywał pracy w wyznaczonym czasie oraz samowolnie opuszczał pracę bez usprawiedliwienia.
Procedura nałożenia kary porządkowej
W związku z powyższymi naruszeniami, pracodawca niejednokrotnie podejmował działania mające na celu poprawę realizacji obowiązków przez pracownika – m.in. kierując do pracownika liczne zalecenia ustne i pisemne, a także wdrażając procedury nadzoru wykonywania przez pracownika swoich obowiązków.
Kiedy powyższe działania nie przyniosły pożądanych efektów, pracodawca zdecydował się na nałożenie na pracownika kar porządkowych. Odpowiedzialność porządkowa pracowników jest uregulowana ściśle w Kodeksie pracy w rozdziale VI (dalej: KP).
Art. 108 Kodeksu pracy
§ 1. Za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy, pracodawca może stosować:
1) karę upomnienia;
2) karę nagany.
Pracodawca zdecydował się na nałożenie na pracownika dwukrotnej kary upomnienia. Przedmiotowe kary zastosowano po uprzednim wysłuchaniu pracownika na spotkaniu w gabinecie pracodawcy, wypełniając w tym zakresie dyspozycję przepisu art. 109 § 2 KP.
Pracodawca dopełnił formy nałożenia kary porządkowej, która została sporządzona na piśmie.
Art. 110 Kodeksu pracy
O zastosowanej karze pracodawca zawiadamia pracownika na piśmie, wskazując rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych i datę dopuszczenia się przez pracownika tego naruszenia oraz informując go o prawie zgłoszenia sprzeciwu i terminie jego wniesienia. Odpis zawiadomienia składa się do akt osobowych pracownika.
Sprzeciw od kary porządkowej
Pracownik złożył sprzeciw od nałożonej kary porządkowej. Pracodawca, zgodnie z dyspozycją art. 112 § 1 zawiadomił zakładową organizację związkową – Związek Nauczycielstwa Polskiego (dalej jako ZNP), o nałożeniu kary porządkowej na pracownika.
Art. 112 Kodeksu pracy
§ 1. Jeżeli zastosowanie kary nastąpiło z naruszeniem przepisów prawa, pracownik może w ciągu 7 dni od dnia zawiadomienia go o ukaraniu wnieść sprzeciw. O uwzględnieniu lub odrzuceniu sprzeciwu decyduje pracodawca po rozpatrzeniu stanowiska reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej. Nieodrzucenie sprzeciwu w ciągu 14 dni od dnia jego wniesienia jest równoznaczne z uwzględnieniem sprzeciwu.
Pracodawca otrzymał od ZNP wniosek o uchylenie nałożonych na pracownika kar. We wniosku, ZNP przedstawiło swoje stanowisko, które pracodawca był zobowiązany uwzględnić przy podejmowaniu decyzji o przyjęciu lub odrzuceniu sprzeciwu.
Po zapoznaniu się ze stanowiskiem ZNP pracodawca zdecydował się na odrzucenie sprzeciwu, a pracownik złożył do sądu pracy pozew o uchylenie kar porządkowych.
Odpowiedź na pozew
Moją rolą było sporządzenie merytorycznej odpowiedzi na pozew, która uzasadni w procesie sądowym zasadność nałożonych na pracownika kar porządkowych. Sprawy przeciwko pracodawcom są wymagające z uwagi na funkcjonującą w prawie pracy zasadę uprzywilejowania pracownika, w szczególności w zakresie ciężaru dowodu w postępowaniu pracowniczym W wielu wypadkach to pracodawca musi udowodnić, że np. nałożenie kary porządkowej, przyczyny dotyczące zwolnienia pracownika, były uzasadnione.
Art. 18 Kodeksu pracy
§ 1. Postanowienia umów o pracę oraz innych aktów, na których podstawie powstaje stosunek pracy, nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy.
Jako pełnomocnik musiałem więc zapoznać się dokładnie ze stanem faktycznym sprawy. Moją rolą było także zebranie niezbędnych dowodów, potwierdzających słuszność nałożonych kar oraz zachowanie procedury ich nałożenia tak, aby odpowiadała ona przepisom KP. Poza dokumentacją zebraną w sprawie, przedstawiłem wraz z klientem dowody w postaci zeznań świadków.
Sprawa zakończyła się pozytywnie dla pracodawcy – sąd oddalił powództwo pracownika o uchylenie kar porządkowych. Z wyrokiem, od którego pracownik nie wniósł nawet apelacji, możesz zapoznać się poniżej.