Jak złożyć odwołanie do sądu pracy? Poradnik pracownika

Rozwiązanie stosunku pracy

Pracownik może wystąpić do sądu pracy w bardzo różnych sytuacjach. Najwięcej roszczeń pracownika wiąże się jednak z rozwiązaniem umowy o pracę.

W sytuacji, gdy pracodawca bez uzasadnienia lub w sposób niezgodny z prawem rozwiązuje umowę o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia, pracownik może żądać orzeczenia przez sąd:

• bezkuteczności wypowiedzenia lub
• przywrócenia do pracy (jeżeli umowa uległa rozwiązaniu)
• albo odszkodowania*.

* O odszkodowanie możesz wnosić tylko, jeżeli nie wnosisz o uznanie bezkuteczności wypowiedzenia lub przywrócenia do pracy.

W przypadku niezgodnego z prawem rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia, pracownikowi przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy albo o odszkodowanie.

Więcej przeczytasz w naszym artykule o rozwiązaniu umowy o pracę i odszkodowaniu za bezprawne zwolnienie.

W sprawach pracowniczych właściwość miejscowa sądu została ustalona na korzyść pracownika – pracownik ma wybór, może złożyć powództwo do sądu:

• właściwego dla pozwanego (pracodawcy), a konkretnie jego siedziby,
• w którego obszarze właściwości praca jest, była lub miała być wykonywana.

W pierwszym piśmie składanym do sądu warto wskazać, dlaczego został wybrany dany sąd, np. poprzez wpisanie:

• ”pismo skierowane do tut. Sądu z uwagi na to, że praca miała być wykonywana w obszarze właściwości tut. Sądu, to jest [i tutaj można wpisać adres]”
• ”pismo skierowane do tut. Sądu, ponieważ pracodawca ma siedzibę pod adresem [i tutaj możesz wpisać adres], który znajduje się w obszarze właściwości Sądu”.

Rozpoczynając postępowanie przed sądem pracy, pisma kierujesz do sądów rejonowych. Sądy okręgowe są właściwe dopiero w przypadku ewentualnej apelacji.

Podstawowym terminem na odwołanie do sądu pracy jest 21 dni. Termin ten dotyczy:

• odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę,
• żądania przywrócenia do pracy albo odszkodowania,
• żądania nawiązania umowy o pracę.

Nieco inny termin może obowiązywać w innych sytuacjach np. pracownik może żądać sprostowania świadectwa w terminie 14 dni od nieuwzględnienia wniosku o sprostowanie przez pracodawcę.

Ważne jest, że w wielu przypadkach pracodawca powinien pouczyć pracownika o prawie do odwołania do sądu, a jeżeli tego nie zrobi, to pracownik nie ponosi konsekwencji jeżeli spóźni się ze złożeniem pisma do sądu.

Więcej na ten temat piszemy w artykule o terminie na odwołanie do sądu pracy.

Z kolei czym innym są terminy na dochodzenie poszczególnych roszczeń ze stosunku pracy. O terminach, w których możesz dochodzić swoich praw, a także tego co zrobić, gdy spóźnisz się z terminem, dowiesz się z artykułu: Jakie są terminy dochodzenia roszczenia przed sądem pracy?

Jeżeli chcesz skutecznie dochodzić swoich roszczeń przed sądem pracy, musisz pamiętać o wymogach formalnych – dzięki nim unikniesz niepotrzebnego przedłużenia postępowania.

Po pierwsze, co do zasady, pismo do sądu powinieneś złożyć na piśmie. Istnieje jednak przepis, który pozwala pracownikowi, działającemu bez adwokata lub radcy prawnego, na zgłoszenie swojego roszczenia ustnie do protokołu bezpośrednio w sądzie (art. 466 Kodeksu postępowania cywilnego, dalej KPC).

Druga kwestia, to złożenie tego pisma lub ustnego roszczenia we właściwym sądzie, zgodnie z tym, o czym mogłeś przeczytać powyżej.

Po trzecie, powinieneś wskazać dane – swoje imię i nazwisko, adres zamieszkania (pod którym odbierasz korespondencję), a także dane pracodawcy – nazwę zakładu pracy, adres siedziby.

Kolejnym wymogiem jest wskazanie wartości przedmiotu sporu (WPS). Czasem nie będzie ona potrzebna, jak np. w przypadku sprostowania świadectwa pracy czy niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę, jeżeli pracownik nie żąda odszkodowania (nie ma w tych sytuacjach żadnego majątkowego roszczenia).

Podanie WPS będzie konieczne, gdy pracownik żąda odszkodowania (kwota żądanego odszkodowania stanowi WPS), a także jeżeli wnosi o ustalenie stosunku pracy – w tym przypadku WPS stanowi suma wynagrodzenia za okres sporny, ale maksymalnie za 1 rok (gdy umowa jest zawarta na czas określony) lub za 1 rok (gdy umowa jest zawarta na czas nieokreślony).

Następny wymóg to uzasadnienie i wskazanie ewentualnych dowodów. Zależą one stricte od rodzaju żądania, które składa pracownik. Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej o tym, czego możesz potrzebować w swojej sprawie – zapraszam do kontaktu.

Na końcu pisma pracownik umieszcza swój podpis.

Ogólna zasada jest taka, że koszty sądowe ponosi ta strona, która wnosi do sądu pismo podlegające opłacie lub powodujące wydatki (art. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, UKSC).

Zasadą jest też to, że pracownik jest zwolniony od konieczności uiszczania kosztów sądowych (art. 96 ust. 1 pkt 4 UKSC). Dotyczy to:

• wnoszenia powództwa – pracownik nie ponosi opłaty wymaganej normalnie przy złożeniu pozwu do sądu,
• wszczęcia postępowania nieprocesowego np. postępowania o sprostowanie świadectwa pracy – pracownik nie ponosi opłaty wymaganej od tego wniosku,
• odwołania do sądu pracy – pracownik np. w związku z nieuzasadnionym wypowiedzeniem umowy o pracę.

Pracownik ponosi koszty apelacji, jeżeli wartość przedmiotu sporu (kwota, której pierwotnie żądał pracownik w pozwie) przekracza 50.000 zł.

Więcej na temat kosztów sądowych w sprawach pracowniczych przeczytasz w artykule Prawo pracy a koszty sądowe – ile kosztuje założenie sprawy w sądzie pracy?

Sądy pracy zdają sobie sprawę, że pracownik jest słabszą stroną stosunku pracy, dlatego Kodeks pracy i inne ustawy wprowadziły szereg rozwiązań, które mają ułatwić pracownikom dochodzenie ich roszczeń.

Nie oznacza to jednak, że samodzielne działanie przed sądem jest łatwe i skuteczne. Samodzielna reprezentacja pracownika jest możliwa, natomiast w sprawach pracowniczych, gdzie emocje są wysokie, a zasoby pracodawcy duże, warto korzystać z profesjonalnej pomocy.

Jeżeli jesteś zainteresowany skierowaniem do sądu sprawy związanej z prawem pracy, to zachęcam Cię do kontaktu. Chętnie odpowiem na wszystkie Twoje pytania.