Jakie są terminy dochodzenia roszczenia przed sądem pracy?
Jeśli pracodawca naruszy prawo wobec pracownika, to musi liczyć się z tym, że sprawa skończy się w sądzie pracy. Jednak, jako osoba występująca z pozwem nie możesz zapominać o obowiązujących terminach dochodzenia roszczenia przed sądem pracy.
Jakimi pojęciami w prawie są terminy dochodzenia roszczeń ze stosunku pracy?
Terminy dochodzenia roszczeń ze stosunku pracy należą do tzw. terminów zawitych. Te z kolei znajdują się wśród kategorii terminów stanowczych. Oznacza to, że jeśli nie dotrzymasz takiego terminu, to powstaną określone skutki prawne.
Chodzi tutaj o to, że jeśli przekroczysz termin, to Twoje roszczenie wygasa. Co do zasady nie możesz już wówczas dochodzić swoich roszczeń przed sądem pracy, lecz są pewne wyjątki. Będzie tak w przypadku przywrócenia uchybionego terminu, o czym przeczytasz pod koniec artykułu.
Ile wynoszą terminy dochodzenia roszczeń? Od kiedy je liczyć?
Konkretne terminy dochodzenia roszczenia przed sądem pracy znajdziesz w art. 264 Kodeksu pracy [1]https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19740240141/U/D19740141Lj.pdf. Dotyczą one:
- odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę,
- żądania przywrócenia do pracy albo odszkodowania,
- żądania nawiązania umowy o pracę.
We wszystkich trzech przypadkach termin wynosi 21 dni. Kluczowe jest to, od kiedy należy je liczyć.
Jeśli chcesz się odwołać od wypowiedzenia umowy policz termin od dnia, w którym pracodawca doręczył Ci wypowiedzenie na piśmie.
Gdy żądasz przywrócenia do pracy lub odszkodowania, to 21 dni upłynie od dnia, w którym otrzymałeś rozwiązanie umowy o pracę albo od dnia, w którym umowa wygasła.
Od dnia, w którym pracodawca odmówił Ci przyjęcia do pracy, również liczy się termin 21 dni. Dotyczy to sytuacji, gdy żądasz nawiązania umowy o pracę.
Warto też wspomnieć o wnioskowaniu o sprostowanie świadectwa pracy. Jako pracownik także masz do tego prawo. Na złożenie wniosku do pracodawcy masz 14 dni od otrzymania świadectwa.
Może być tak, że pracodawca odpowie negatywnie na Twój wniosek. Wówczas, w ciągu 14 dni od otrzymania odmowy możesz wystąpić do sądu pracy z żądaniem o sprostowanie świadectwa pracy.
Jakie są roszczenia pracownika i kiedy się przedawniają?
Zgodnie z art. 291 §1 Kp. roszczenia pracownika przedawniają się w ciągu 3 lat, od kiedy stały się wymagalne. Tzn. od momentu, w którym nabyłeś prawo do roszczenia – np. od dnia, w którym otrzymałeś wypowiedzenie umowy o pracę.
Roszczenia wynikają z sytuacji, w której pracodawca nie wykonał obowiązków wobec pracownika. Dotyczy to takich sytuacji jak:
- brak wypłaty zasadniczego wynagrodzenia,
- brak wypłaty wynagrodzenia za godziny nadliczbowe,
- brak wypłaty odprawy rentowej bądź emerytalnej,
- brak wypłaty premii albo nagrody jubileuszowej,
- odmowa przysługującego prawnikowi urlopu wypoczynkowego,
- odmowa przyznania ekwiwalentu wypoczynkowego.
Art. 291 §1 Kodeksu pracy: Roszczenia ze stosunku pracy ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne
Jakie roszczenia może mieć pracodawca i ile wynosi termin ich przedawnienia?
Pracodawca także ma prawo do roszczeń, które skieruje wobec pracownika. Może domagać się od Ciebie naprawienia szkody mienia, które Ci powierzył.
Chodzi tu o szkodę, którą mógłbyś wyrządzić nie wykonując obowiązków pracowniczych lub wykonując je nienależycie.
Prócz tego pracodawca może dochodzić roszczenia o naprawienie szkody, którą wyrządziłeś:
- bez uzasadnienia rozwiązując stosunek pracy w myśl art. 55 § 11 Kp.,
- poprzez złamanie zakazu konkurencji.
W takich przypadkach pracodawca ma prawo dochodzić swoich roszczeń w ciągu 1 roku. Czas ten należy liczyć od momentu, w którym dowiedział się, że pracownik wyrządził szkodę.
Koniecznie trzeba tutaj rozpoznać, czy pracownik wyrządził szkodę nieumyślnie czy umyślnie. Bowiem powyższy termin ma zastosowanie przy szkodzie nieumyślnej.
Gdybyś umyślnie zaszkodził swojemu pracodawcy, to wówczas przedawnienie jego roszczeń wynosi nie rok, lecz 3 lata. Zastosowanie mają tutaj przepisy Kodeksu cywilnego.
Pracodawca może dowiedzieć się o szkodzie wyrządzonej czynem niedozwolonym albo mógł się dowiedzieć przy zachowaniu należytej staranności. Może także dowiedzieć się, który pracownik jest za szkodę odpowiedzialny, Od tego dnia liczyć należy 3 lata na dochodzenie roszczeń. Mówi o tym art. 4421 § 1 Kodeksu cywilnego. [2]https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19640160093/U/D19640093Lj.pdf
Czy istnieje możliwość przywrócenia uchybionego terminu?
Tak, Kodeks pracy przewiduje taką możliwość. Przepis art. 265 mówi, że można przywrócić termin dochodzenia roszczeń w sprawach:
- odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę,
- żądania przywrócenia do pracy albo odszkdoowania,
- żądania nawiązania umowy o pracę,
- żądania sprostowania świadectwa pracy.
Warunek jest taki, że przekroczenie terminu nie może nastąpić z winy pracownika. Jeśli np. zdarzyła Ci się choroba lub padłeś ofiarą wypadku, to jesteś usprawiedliwiony.
Ponadto, Sąd Najwyższy wyrokiem z 23 listopada 2000 r. uznał, że jeśli pracodawca w odpowiedni sposób nie pouczy pracownika o możliwości odwołania się od wypowiedzenia i terminu dochodzenia, to wówczas także zachodzi możliwość przywrócenia uchybionego terminu.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 listopada 2000 r. I PKN 117/00: Brak pouczenia pracownika przez pracodawcę o prawie odwołania się od
wypowiedzenia oraz o terminie dokonania tej czynności, może stanowić okoliczność usprawiedliwiającą jego przekroczenie (art. 264 § 1 KP)
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Przypisy