Zabezpieczenie roszczenia pracownika na czas procesu. Obowiązek dalszego zatrudniania pracownika.
Pracownik składający pozew o uznanie bezskuteczności wypowiedzenia lub o przywrócenie do pracy może żądać zabezpieczenia swoich roszczeń na czas procesu sądowego. Z tego artykułu dowiesz się komu przysługuje taka możliwość i w jakich okolicznościach. Przeczytasz także o tym, na czym polega zabezpieczenie i kim są pracownicy szczególnie chronieni.
Kto może skorzystać z zabezpieczenia roszczeń na czas procesu sądowego?
Zabezpieczenie roszczenia jest możliwe w przypadku, gdy pracownik żąda:
- uznania wypowiedzenia za bezskuteczne,
- przywrócenia do pracy po wypowiedzeniu umowy o pracę,
- lub przywrócenia do pracy w związku ze zwolnieniem dyscyplinarnym.
Zabezpieczenie roszczenia polega na tym, że sąd nakazuje pracodawcy dalszego zatrudniania pracownika przez czas procesu.
Proces sądowy może trwać określony czas – w tym czasie pracownik zwolniony dyscyplinarnie lub za wypowiedzeniem jest w trudnej sytuacji, ponieważ nie może żądać od pracodawcy niczego, dopóki nie zostanie to stwierdzone wyrokiem sądu.
W takim przypadku pracownik jest zmuszony podjąć się zatrudnienia w innym miejscu. Pozostaje więc na gorszej pozycji, niż pracodawca, który naruszył jego prawa składając wypowiedzenie lub zwalniając go dyscyplinarnie.
Zabezpieczenie na czas procesu dla pracowników szczególnie chronionych
Na czas postępowania I instancji (w Sądzie Rejonowym) zabezpieczenia mogą żądać tylko pracownicy podlegający szczególnej ochronie przed rozwiązaniem stosunku pracy (art. 7555 Kodeksu Postępowania Cywilnego, KPC).
Kim są pracownicy szczególnie chronieni?
Tutaj pojawia się pierwszy problem, bo nie ma takiej definicji w przepisach. Określenia tego używa przede wszystkim do:
- pracowników w wieku przedemerytalnym,
- członków związków zawodowych,
- pracownicy w ciąży lub w okresie urlopu macierzyńskiego (ojcowskiego, rodzicielskiego).
Oprócz tego, mogą to być też inni pracownicy, którym inne przepisy przyznają jakiś rodzaj szczególnej ochrony[1]J. Jankowski, S. Cieślak (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Tom II. Komentarz. Art. 730–1217. Wyd. 4, Warszawa 2024, m.in.:
- społeczni inspektorzy pracy
- posłowie lub senatorzy
- radcowie prawni.
Jakie są inne warunki udzielenia zabezpieczenia?
Wniosek pracownika
Przede wszystkim uprawniony pracownik musi złożyć wniosek do sądu. Może to zrobić na każdym etapie postępowania, aż do jego zakończenia. Wniosek można też złożyć od razu w pozwie o przywrócenie lub uznanie bezskuteczności wypowiedzenia.
Uprawdopodobnienie roszczenia
Drugim warunkiem jest uprawdopodobnienie roszczenia. Co to oznacza? Niewiele dla samego pracownika, ponieważ sąd może odmówić udzielenia zabezpieczenia tylko wtedy, gdy jest ono oczywiście bezzasadne.
W praktyce oznacza to zatem, że jeżeli uprawniony (pracownik) złożył wniosek o udzielenie omawianego środka zabezpieczającego, a dochodzone przez niego roszczenie nie jest oczywiście bezzasadne (a więc bezzasadne już „na pierwszy rzut oka”, bez potrzeby przeprowadzenia głębszej analizy faktycznej i prawnej), to sąd ma obowiązek udzielić zabezpieczenia[2]T. Partyk [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Art.506–1217. Tom II, red. O. M. Piaskowska, Warszawa 2024, art. 755(5).
Tak naprawdę więc, uprawdopodobnieniem roszczenia o udzielenie zabezpieczenia będzie już to, że pracownik złożył pozew o uznanie bezskuteczności wypowiedzenia lub przywrócenie do pracy i załączył do tego pozwu oświadczenie pracodawcy o rozwiązaniu stosunku pracy[3]J. Zieliński, Zabezpieczenie roszczenia o uznanie wypowiedzenia stosunku pracy za bezskuteczne lub o przywrócenie do pracy, PiZS 2024, nr 2, s. 42-50.
Podsumowując, jeżeli pracownik:
- należy do grupy szczególnie chronionej oraz
- złoży wniosek o zabezpieczenie
to sąd nakaże dalszego zatrudnienia go przez pracodawcę do czasu prawomocnego zakończenia postępowania.
Żądanie uchylenia zabezpieczenia przez pracodawcę
Pracodawca może żądać uchylenia zabezpieczenia przysługującego pracownikom szczególnie chronionym wyłącznie jeżeli wykaże, że po udzieleniu zabezpieczenia zaistniały przesłanki, o których mowa w art. 52 § 1 KP.
Chodzi więc o sytuację, w której po udzieleniu zabezpieczenia pracownik dopuścił się:
- ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych;
- popełnienia przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem;
- zawinionej utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.
Są to przesłanki, które umożliwiają pracodawcy rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia (zwolnienie dyscyplinarne).
Zabezpieczenie roszczenia po wyroku Sądu Rejonowego
Drugą opcją zabezpieczenia, jest nałożenie obowiązku dalszego zatrudnienia pracownika, które sąd orzeka w wyroku.
To zabezpieczenie przysługuje wszystkim pracownikom (nie tylko tym szczególnie chronionym).
Wniosek może być złożony zarówno w pozwie, jak i podczas trwania postępowania, aż do zamknięcia rozprawy.
Jeżeli sąd postanowi o uznaniu za bezskuteczne wypowiedzenia lub o przywróceniu do pracy, na wniosek pracownika, nałoży on jednocześnie obowiązek dalszego zatrudniania do prawomocnego zakończenia postępowania.
Obowiązek ten powstaje z momentem ogłoszenia wyroku uznającego wypowiedzenie za bezskuteczne albo wyroku przywracającego pracownika do pracy (art. 336 KPC), a wygasa w razie zmiany lub uchylenia tego wyroku (art. 337 KPC)[4]P. Rylski (red. nacz.), A. Olaś (red. cz. III) Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Wyd. 3, Warszawa 2024.
Zabezpieczenie będzie zatem obowiązywać przez całe postępowanie odwoławcze, jeżeli pracodawca zdecyduje się na wniesienie apelacji, aż do momentu prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego.
Zabezpieczenie roszczenia pracownika poprzez nakazanie pracodawcy dalszego zatrudniania go na czas procesu może się okazać bardzo przydatne w praktyce. Pracownik nie tylko nie musi szukać innego zatrudnienia, ale także korzysta z ciągłości w zakresie składek na ubezpieczenia. Pamiętaj jednak, że korzystając z takiego zabezpieczenia, nie przysługuje Ci prawo do wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy.
Przypisy
0
Komentarzy
Podziel się