Zezwolenie na pobyt czasowy w celu prowadzenia działalności gospodarczej dla cudzoziemca w Polsce
Polska, będąca jednym z dynamicznie rozwijających się krajów w Europie Środkowej, przyciąga coraz więcej przedsiębiorców z zagranicy. Możliwość prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce oferuje nie tylko dostęp do dużego rynku wewnętrznego, ale również sprzyjające warunki do inwestycji i innowacji. Aby móc legalnie prowadzić działalność gospodarczą w Polsce, cudzoziemcy muszą uzyskać zezwolenie na pobyt czasowy. Proces ten, choć wymaga spełnienia określonych warunków i złożenia odpowiednich dokumentów, otwiera drzwi do wielu biznesowych możliwości w sercu Europy. W niniejszym artykule przedstawimy, jakie są wymagania i procedury związane z uzyskaniem zezwolenia na pobyt czasowy w celu prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce.
Cel pobytu – prowadzenie działalności gospodarczej
Na wstępie powinieneś wiedzieć, że nie tylko zezwolenie na pobyt czasowy udzielone na podstawie art. 142 ust. 1 Ustawy o cudzoziemcach pozwala na prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce. Ustawa o zasadach uczestnictwa zagranicznych podmiotów w obrocie gospodarczym reguluje kwestie związane z działalnością gospodarczą prowadzoną przez osoby zagraniczne na terytorium Polski.
Według tej ustawy osobą zagraniczną jest m.in. osoba fizyczna, która nie posiada polskiego obywatelstwa (art. 3 pkt 5). Przepis art. 4 ustawy wymienia cudzoziemców, którzy mogą prowadzić działalność gospodarczą na takich samych zasadach jak obywatele polscy. Do tej grupy należą m.in. obywatele UE, osoby z państw trzecich posiadające zezwolenie na pobyt stały, rezydentów długoterminowych UE oraz osoby posiadające niektóre zezwolenia na pobyt czasowy, Kartę Polaka lub status uchodźcy, ochronę uzupełniającą, zgodę na pobyt ze względów humanitarnych lub zgodę na pobyt tolerowany.
Zatem, zezwolenie na pobyt czasowy w celu prowadzenia działalności gospodarczej jest tylko jedną z wielu form legalnego pobytu, które dają prawo do prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce[1]J. Chlebny (red.), Prawo o cudzoziemcach. Komentarz, Warszawa 2020, art. 142, Nb 1, Legalis.
Na takich samych zasadach jak obywatele polscy, działalność gospodarczą w Polsce mogą prowadzić m.in. obywatele UE, osoby z państw trzecich posiadające zezwolenie na pobyt stały, rezydenci długoterminowi UE oraz osoby posiadające niektóre zezwolenia na pobyt czasowy, Kartę Polaka lub status uchodźcy, ochronę uzupełniającą, zgodę na pobyt ze względów humanitarnych lub zgodę na pobyt tolerowany.
Wymagania rejestracji pobytu czasowego w celu prowadzenia działalności gospodarczej odnoszące się do cudzoziemca
Aby uzyskać zezwolenie na pobyt czasowy w celu prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, cudzoziemiec musi spełniać warunki określone w art. 142 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach. Zezwolenie to może być również udzielone w przypadku pełnienia funkcji w zarządzie spółki, co reguluje art. 142 ust. 3 tej ustawy. W tym drugim przypadku cudzoziemiec uzyskuje prawo do pobytu i pracy.
Do wniosku o zezwolenie na pobyt czasowy należy dołączyć następujące dokumenty:
- ubezpieczenie zdrowotne w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych lub potwierdzenie pokrycia przez ubezpieczyciela kosztów leczenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
- źródło stabilnego i regularnego dochodu wystarczającego na pokrycie kosztów utrzymania siebie i członków rodziny pozostających na twoim utrzymaniu,
- zgodę właściwego organu na zajmowanie określonego stanowiska lub wykonywanie zawodu, gdy obowiązek jej uzyskania wynika z przepisów odrębnych;
- Miejsce zamieszkania w Polsce – dokumenty potwierdzające miejsce zamieszkania, takie jak poświadczenie zameldowania, akt własności nieruchomości, umowa najmu lub użyczenia, albo oświadczenie właściciela lokalu.
Zatem uzyskanie zezwolenia na pobyt czasowy w celu prowadzenia działalności gospodarczej wymaga spełnienia kilku kluczowych warunków, które wykraczają poza sam zamiar prowadzenia działalności gospodarczej.
Przede wszystkim, cudzoziemiec musi wykazać, że posiada ubezpieczenie zdrowotne lub potwierdzenie pokrycia kosztów leczenia przez ubezpieczyciela na terytorium Polski.
Ponadto, konieczne jest udokumentowanie źródła stabilnego i regularnego dochodu, który będzie wystarczający na pokrycie kosztów utrzymania zarówno dla samego cudzoziemca, jak i jego rodziny.
Dodatkowo, cudzoziemiec musi uzyskać zgodę właściwego organu na zajmowanie określonego stanowiska lub wykonywanie zawodu, jeśli taki wymóg wynika z przepisów szczególnych.
Ostatnim warunkiem jest zapewnienie sobie miejsca zamieszkania na terytorium Polski.
Wymóg posiadania ubezpieczenia zdrowotnego jest tożsamy z warunkiem wymaganym przy zezwoleniu na pobyt czasowy i pracę, określonym w art. 114 ust. 1 pkt 1 lit. a Ustawy o cudzoziemcach oraz w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Podobnie, wymagania dotyczące posiadania źródła stabilnego i regularnego dochodu oraz miejsca zamieszkania są zbieżne z tymi określonymi w art. 114 ust. 1 pkt 1 lit. b oraz art. 114 ust. 1 pkt 2 Ustawy o cudzoziemcach. Weryfikacja dochodu cudzoziemca odbywa się zgodnie z przepisami art. 114 ust. 2 tej ustawy[2]J. Chlebny (red.), Prawo o cudzoziemcach. Komentarz, Warszawa 2020, art. 142, Nb 2, Legalis.
Warunki odnoszące się do podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą
Aby cudzoziemiec mógł uzyskać zezwolenie na pobyt czasowy w celu prowadzenia działalności gospodarczej, nie tylko on sam, ale także podmiot prowadzący działalność gospodarczą musi spełniać określone warunki, które uzależniają pozytywną decyzję o udzieleniu zezwolenia. Warunki te zostały precyzyjnie określone w art. 142 ust. 1 pkt 3 ustawy o cudzoziemcach.
- Dochód – podmiot prowadzący działalność gospodarczą w roku podatkowym poprzedzającym złożenie wniosku powinien osiągnąć dochód nie niższy niż dwunastokrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w województwie, w którym podmiot ten ma siedzibę lub miejsce zamieszkania. Wartość ta jest ogłaszana przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 30 ust. 2 ustawy z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego.
- Zatrudnienie – alternatywnie, podmiot może wykazać, że zatrudnia na czas nieokreślony i w pełnym wymiarze czasu pracy co najmniej dwóch pracowników będących obywatelami polskimi lub cudzoziemcami, którzy posiadają prawo do pracy w Polsce na podstawie art. 87 ust. 1 pkt 1–9 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Zatrudnienie to musi trwać przez okres co najmniej jednego roku poprzedzającego złożenie wniosku.
- Potencjał inwestycyjny – jeśli podmiot nie spełnia powyższych warunków dotyczących dochodu lub liczby zatrudnionych pracowników, może wykazać, że posiada środki pozwalające na spełnienie tych warunków w przyszłości lub prowadzi działania pozwalające na ich spełnienie w przyszłości. Działania te powinny w szczególności przyczyniać się do:
- wzrostu inwestycji,
- transferu technologii,
- wprowadzania korzystnych innowacji,
- tworzenia miejsc pracy.
Co istotne, brak spełnienia jednego warunków dotyczących dochodu i liczby zatrudnionych pracowników wcale nie wyklucza uzyskania zezwolenia, jeśli tylko podmiot gospodarczy jest w stanie wykazać, że posiada środki lub prowadzi działania umożliwiające spełnienie tych wymagań w przyszłości.
Szczególnie istotne są działania prowadzące do wzrostu inwestycji, transferu technologii, wprowadzania korzystnych innowacji lub tworzenia miejsc pracy. Zatem warunki warunki dochodowe i zatrudnieniowe uzyskania zezwolenia są jasno określone, natomiast istnieje możliwość odstąpienia od nich na podstawie przyszłych środków lub działań przedsiębiorstwa, co daje organowi znaczną swobodę decyzyjną.
Zezwolenie w celu pełnienia funkcji zarządczych lub prokurenta w spółce prawa handlowego
Zezwolenie na pobyt czasowy w Polsce w celu prowadzenia działalności gospodarczej mogą uzyskać cudzoziemcy, których celem pobytu jest wykonywanie funkcji zarządczych lub działania jako prokurent w spółkach prawa handlowego. W szczególności dotyczy to cudzoziemców, którzy zamierzają pełnić funkcje w zarządzie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjnej, której udziały lub akcje posiadają, prowadzić sprawy spółki komandytowej lub komandytowo-akcyjnej jako komplementariusz, lub działać jako prokurent (art. 142 ust. 3 Ustawy o cudzoziemcach).
Aby uzyskać takie zezwolenie, cudzoziemiec musi spełniać określone warunki. Przede wszystkim musi posiadać ubezpieczenie zdrowotne lub potwierdzenie pokrycia kosztów leczenia przez ubezpieczyciela na terytorium Polski. Dodatkowo, wymagane jest posiadanie źródła stabilnego i regularnego dochodu wystarczającego na pokrycie kosztów utrzymania siebie oraz członków rodziny pozostających na jego utrzymaniu.
Cudzoziemiec musi również uzyskać zgodę właściwego organu na zajmowanie określonego stanowiska lub wykonywanie zawodu, jeżeli taki obowiązek wynika z przepisów odrębnych, oraz zapewnić sobie miejsce zamieszkania na terytorium Polski.
Spółka natomiast musi równolegle spełniać warunki związane z opisanym wcześniej dochodem, zatrudnieniem lub potencjałem inwestycyjnym (lub innowacyjnym).
Ta podstawa legalizacji pobytu odnosi się nie tylko do spółek, które zostały utworzone przez cudzoziemca, ale także spółek, do których przystąpił, lub których udziały lub akcje objął lub nabył.
Dzięki spełnieniu tych warunków, cudzoziemcy mogą legalnie prowadzić działalność gospodarczą w Polsce, jednocześnie pełniąc istotne funkcje zarządcze w spółkach prawa handlowego.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 listopada 2021 r., I OSK 1114/21
I. Z porównania art. 126 i art. 142 ustawy o cudzoziemcach nie wypływa wniosek, że samo bycie wspólnikiem spółki kapitałowej równoznaczne jest z prowadzeniem działalności gospodarczej. Konieczne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek – jednoczesne bycie wspólnikiem i bycie członkiem zarządu. Sam fakt posiadania udziałów albo akcji nie oznacza prowadzenia działalności gospodarczej.
II. Posiadanie akcji lub udziałów w spółce kapitałowej nie jest równoznaczne z prowadzeniem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 116 pkt 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz.U. z 2020 r. poz. 35).
Wniosek i wymagane dokumenty – zezwolenie na pobyt czasowy w celu prowadzenia działalności gospodarczej
Aby uzyskać zezwolenie na pobyt czasowy w celu prowadzenia działalności gospodarczej, cudzoziemiec musi złożyć szereg dokumentów. Warto podkreślić, że poniższa lista nie jest wyczerpująca i mogą być wymagane dodatkowe dokumenty w zależności od specyfiki sprawy.
- Wypełniony formularz wniosku – formularz urzędowy musi być wypełniony zgodnie z pouczeniem.
- Cztery fotografie – muszą być nieuszkodzone, kolorowe, o dobrej ostrości, wykonane nie wcześniej niż w ciągu 6 miesięcy przed dniem złożenia wniosku. Fotografie muszą mieć wymiary 35 mm x 45 mm, przedstawiać wizerunek twarzy od wierzchołka głowy do górnej części barków, na jednolitym jasnym tle, w pozycji frontalnej, patrząc na wprost z otwartymi oczami, nieprzesłoniętymi włosami, z naturalnym wyrazem twarzy i zamkniętymi ustami.
- Dowód dokonania opłaty skarbowej – opłata wynosi 340 zł.
- Kopia ważnego dokumentu podróży – wszystkie strony paszportu (oryginał do wglądu).
- Dokumenty potwierdzające posiadanie miejsca zamieszkania – poświadczenie zameldowania, akt własności, umowa najmu, umowa użyczenia, oświadczenie właściciela.
- Dokumenty potwierdzające stabilne i regularne dochody – umowy o pracę, umowy cywilnoprawne, zeznania podatkowe, PIT składany do urzędu skarbowego, zaświadczenie o niezaleganiu w podatkach.
- Dokumenty potwierdzające posiadanie ubezpieczenia zdrowotnego – wydruki z ZUS – ZUS RCA za ostatnie 3 miesiące, stosowne zaświadczenie z ZUS lub polisa ubezpieczeniowa.
- Dokumenty dotyczące prowadzonej działalności gospodarczej – umowa spółki, zaświadczenie o niezaleganiu w podatkach spółki, bilans spółki wraz z aktualnym rachunkiem zysków i strat, ankieta dotycząca prowadzonej działalności gospodarczej.
- Dokumenty potwierdzające osiągnięcie dochodu – dokumenty księgowe potwierdzające aktualny wynik finansowy spółki, CIT 8 spółki za poprzedni rok wraz z dowodem nadania do urzędu skarbowego.
- Dokumenty potwierdzające zatrudnienie – umowy zatrudnienia na czas nieokreślony i w pełnym wymiarze czasu pracy co najmniej dwóch pracowników będących obywatelami polskimi lub cudzoziemcami, o których mowa w art. 87 ust. 1 pkt 1–9 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.
- Dokumenty potwierdzające środki na spełnienie przyszłych warunków – biznesplan, faktury dotyczące prowadzonej działalności (np. kupno-sprzedaż), umowy z klientami, zaświadczenia o ilości zatrudnionych osób, dokumenty potwierdzające prowadzenie działań przyczyniających się do wzrostu inwestycji, transferu technologii, wprowadzania korzystnych innowacji lub tworzenia miejsc pracy.
Procedura składania wniosku
Wniosek o zezwolenie na pobyt czasowy należy złożyć osobiście do wojewody właściwego ze względu na miejsce aktualnego pobytu cudzoziemca. Podczas składania wniosku cudzoziemiec jest zobowiązany do złożenia odcisków linii papilarnych. Jeżeli wniosek nie zostanie złożony osobiście lub zostanie wysłany pocztą, wojewoda wezwie cudzoziemca do osobistego stawiennictwa w terminie nie krótszym niż 7 dni od doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania.
Cudzoziemiec jest zobowiązany złożyć wniosek osobiście nie później niż w ostatnim dniu swojego legalnego pobytu na terytorium Polski. Po złożeniu kompletnego wniosku wojewoda umieszcza w dokumencie podróży cudzoziemca odcisk stempla potwierdzającego złożenie wniosku. Pobyt cudzoziemca uważa się za legalny od dnia złożenia wniosku do dnia, w którym decyzja stanie się ostateczna.
Opłaty za zezwolenie
Opłata skarbowa za wydanie zezwolenia na pobyt czasowy wynosi 340 zł. Dowód uiszczenia opłaty należy dołączyć do wniosku. Opłatę tę należy uiścić przed złożeniem wniosku, a dowód wpłaty dołączyć do dokumentacji wniosku.
Zezwolenie na pobyt w celu prowadzenia działalności gospodarczej – jak zacząć?
Uzyskanie zezwolenia na pobyt czasowy w celu prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce jest procesem wymagającym spełnienia licznych formalności i warunków, które mają na celu zapewnienie legalności i stabilności działalności cudzoziemców na polskim rynku. Kluczowe jest, aby cudzoziemiec wykazał się odpowiednim ubezpieczeniem zdrowotnym, stabilnym i regularnym dochodem, oraz zgodą właściwego organu na wykonywanie zawodu lub pełnienie określonych funkcji. Ponadto, konieczne jest zapewnienie sobie miejsca zamieszkania w Polsce.
Szczególną kategorią są cudzoziemcy pełniący funkcje zarządcze lub prokurenta w spółkach prawa handlowego. Dla nich przepisy przewidują możliwość uzyskania zezwolenia na pobyt czasowy, o ile spełniają oni dodatkowe warunki związane z zarządzaniem spółkami z ograniczoną odpowiedzialnością, spółkami akcyjnymi, spółkami komandytowymi oraz komandytowo-akcyjnymi. Te regulacje mają na celu wsparcie i rozwój polskiej gospodarki poprzez przyciąganie inwestycji, transfer technologii oraz wprowadzanie innowacji przez przedsiębiorców z zagranicy.
Proces ten, mimo że złożony, otwiera drzwi do wielu możliwości biznesowych w Polsce, jednocześnie zapewniając legalność i stabilność działania przedsiębiorców na polskim rynku. Dzięki temu cudzoziemcy mogą skutecznie i legalnie prowadzić działalność gospodarczą w Polsce, przyczyniając się do jej gospodarczej i technologicznej innowacyjności.
Jeśli potrzebujesz profesjonalnej pomocy w tej sprawie, zwłaszcza tej polegającej na przygotowaniu mapy drogowej i przeprowadzeniu całego procesu legalizacji pobytu, to skontaktuj się ze mną
Przypisy