W sprawie wpadkowej związanej z odrzuceniem apelacji złożyłem w imieniu klienta zażalenie na postanowienie sądu. Sytuacja była o tyle osobliwa, że o ile apelacja została zaadresowana na prawidłowy adres, to niestety jej wysyłka została skierowana na inny, pod którym sąd nie dopuszcza doręczeń zgodnie z informacją na stronie sądu. Czy jednak taka pomyłka mogła być…
Sprawy odszkodowawcze
Pytania i odpowiedzi
Masz pytania odnośnie sprawy odszkodowawczej? Przeczytaj odpowiedzi na najczęstsze pytania. Jeśli nie znajdziesz odpowiedzi, skontaktuj się.
Potocznie pojęcia odszkodowanie i zadośćuczynienie używa się zamiennie. W prawie są to jednak różne pojęcia.
Odszkodowanie służy wyrównaniu szkody powstalej w majątku poszkodowanego lub szkody osobistej. Szkodę majątkową określa się przez różnicę między wartością majątku poszkodowanego przed powstaniem szkody, a wartością majątku po jej wystąpieniu (uszczerbek majątkowy). Szkoda majątkowa to np. koszt naprawy uszkodzonego samochodu, koszt remontu zniszczonego mieszkania, koszty leczenia (leki, opatrunki).
Zadośćuczynienie służy zrekompensowaniu szkody niemajątkowej poszkodowanego (krzywdy). Krzywda uzasadniająca przyznanie zadośćuczynienia może przyjąć postać cierpienia fizycznego fizyczne wskutek, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia, cierpienia psychicznego spowodowanego np. naruszeniem dobrego imienia itd.
Odszkodowanie powinno w pełni pokrywać wyrządzoną szkodę czy utracone korzyści. Naprawienie szkody powinno nastąpić zgodnie z wyborem poszkodowanego: poprzez przywrócenie stanu sprzed szkody bądź ewentualnie poprzez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej.
Zadośćuczynienie za krzywdę może natomiast nastąpić tylko w drodze zapłaty kwoty pieniężnej.
Pozew cywilny o odszkodowanie i zadośćuczynienie jest każdorazowo konstruowany w odniesieniu do konkretnej sprawy odszkodowawczej i sytuacji osoby poszkodowanej. Istnieje wiele podstaw odpowiedzialności odszkodowawczej, które mają wpływ na treść pozwu.
Od strony formalnej istotne jest obliczenie wartości przedmiotu sporu, którym zwykle jest kwota dochodzonego odszkodowania. Wartość dochodzonego odszkodowania powinna być udowodniona, wynikać z dokumentów, zeznań świadków czy też innych dowodów. Od tej wartości zależy m. in. właściwość rzeczowa sądu i koszty procesu.
W pozwie o zapłatę odszkodowania należy zawrzeć żądanie zasądzenia określonej kwoty, wnioski dowodowe oraz uzasadnienie prawne i faktyczne. Konieczne jest też wniesienie opłaty sądowej od pozwu.
Koszt założenia i prowadzenia sprawy o odszkodowanie zależy od wartości przedmiotu sporu, którym zwykle jest kwota dochodzonego odszkodowania. Im większa wartość dochodzonego odszkodowania w sądzie, tym wyższe koszty procesu.
Koszty procesu w każdej sprawie sądowej o odszkodowanie i zadośćuczynienie to w pierwszej kolejności opłata od pozwu. Wynosi ona 5% dochodzonej kwoty. Należy ją uiścić przed złożeniem pozwu.
W większości procesów o odszkodowanie i zadośćuczynienie konieczne jest przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego, co w zależności od skomplikowania sprawy kosztuje od kilku do kilkunastu tysięcy złotych, rzadziej więcej. Uiszczone opłaty sądowe są zwracane stronie, która proces wygrała.
Powinieneś także brać pod uwagę koszty pełnomocnika, np. radcy prawnego czy adwokata. Jest ono ustalane indywidualnie na podstawie umowy. W sprawach o odszkodowanie warto korzystać z profesjonalnego zastępstwa procesowego. Stronie wygrywającej proces sądowy przysługuje zwrot kosztów pełnomocnika według kwot określonych w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości o stawkach minimalnych za czynności prawne radców prawnych i adwokatów (zależnej od wartości przedmiotu sporu).
Jeżeli nie jesteś w stanie ponieść kosztów procesu, masz prawo wystąpić do sądu o zwolnienie od kosztów w całości lub części.
Nie ma jednej odpowiedzi na pytanie, ile można dostać odszkodowania i zadośćuczynienia. Wszystko zależy od rodzaju sprawy, rozmiaru szkody i krzywdy, a także indywidualnej sytuacji prawnej poszkodowanego. Można natomiast posłużyć się pewnymi przykładami:
- wypadek przy pracy lub choroba zawodowa – wysokość odszkodowania określa Ministra Rodziny i Polityki Społecznej w drodze obwieszczenia, kwoty są publikowane na stronie ZUS.
- odszkodowanie komunikacyjne z OC sprawcy – wysokość odszkodowania zależy głównie od rodzaju i rozmiarów szkody. Jeśli szkoda jest większa, z reguły oględzin auta dokonuje rzeczoznawca samochodowy, który ocenia, jaka kwota będzie wystarczają na przywrócenie auta do stanu sprzed wydarzenia. Wyliczenia szkody rzeczoznawca dokonuje na katalogów, w których znajdują się informacje o minimalnych i maksymalnych cenach konkretnych części,
- odpowiedzialność subsydiarna członka zarządu (art. 299 KSH) – dochodzenie odszkodowania od członka zarządu na podstawie art. 299 KSH obejmuje należność stwierdzoną tytułem egzekucyjnym, wydanym przeciwko spółce (np. prawomocny nakaz zapłaty), koszty procesu, koszty postępowania egzekucyjnego umorzonego z powodu bezskuteczności egzekucji i odsetki ustawowe od należności głównej.
- szkoda na osobie – odszkodowanie obejmuje wszelkie wydatki pozostające w związku z uszkodzeniem ciała lub wywołaniem rozstroju zdrowia, jeżeli tylko są konieczne i celowe. W skład tych wydatków wchodzą koszty leczenia, w tym pobytu w szpitalu, pomocy pielęgniarskiej, koszty farmaceutyków, sprzętu ortopedycznego, specjalnego odżywiania się, wydatki związane z transportem chorego do szpitala oraz na zabiegi medyczne i rehabilitacyjne, koszty związane z odwiedzinami poszkodowanego w szpitalu przez osoby bliskie czy wynikające z konieczności specjalnej opieki i pielęgnacji nad chorym (również tej wykonywanej nieodpłatnie przez osoby bliskie), koszty zabiegów rehabilitacyjnych, koszty przygotowania poszkodowanego do zmiany zawodu.
W każdych okolicznościach kluczowe dla skutecznego dochodzenia odszkodowania i zadośćuczynienia jest dokumentowanie wydatków poniesionych w związku ze szkodą.
W każdym wypadku koszt jest ustalany z Tobą indywidualnie przed rozpoczęciem pomocy prawnej.
Informacje dotyczące wynagrodzenia za prowadzenie sprawy znajdziesz w cenniku usług prawnych. Reprezentacja w sądzie rozliczana jest wg stawki godzinowej.
W przypadku spraw o odszkodowanie często stosowane jest wynagrodzenie za sukces, tzw. success fee. Polega ono na zapłaty części honorarium pełnomocnika tytułem wynagrodzenia za prowadzenie sprawy, a dodatkowo premii za wynik.
„Success fee” najczęściej jest określone w formie procentowej, jednak można je ująć także kwotowo. W sprawach odszkodowawczych zależy od indywidualnej oceny sprawy, jednak zwykle wynosi ok. 20% uzyskanego odszkodowania i zadośćuczynienia.
Zaletą success fee jest dodatkowa motywacja pełnomocnika do osiągniecia pozytywnego wyniku, od którego zależy jego honorarium. Warto podkreślić, że success fee nie może być wyłącznym składnikiem wynagrodzenia radcy prawnego czy adwokata.
Na koszt pomocy prawnej radcy prawnego / adwokata wpływa:
- stopień skomplikowania i trudność sprawy – im bardziej zawiła sprawa, wymagająca większego nakładu czasu i pracy, tym wyższy koszt pomocy prawnej;
- dziedzina prawna – sprawa odszkodowawcza to sprawa cywilna, natomiast może zawierać wątki gospodarcze, a także karne;
- czas, w jakim potrzebna jest pomoc prawna – jeżeli sprawa jest na „ostatnią chwilę”, na przykład został jeden dzień na złożenie pozwu, to musisz liczyć się z wyższą ceną za pomoc prawną;
- liczba rozpraw – im więcej rozpraw, tym wyższe koszty stawiennictwa pełnomocnika;
- wartość przedmiotu sprawy – im wyższa wartość, tym większe koszty i zwykle poziom skomplikowania sprawy.
Termin, do którego można dochodzić należnego odszkodowania, reguluje instytucja przedawnienie.
W sprawach o odszkodowanie z tytułu czynów niedozwolonych (np. szkoda komunikacyjna, uszczerbek na zdrowiu) reguluje art. 4421 Kodeksu cywilnego.
Podstawowy termin na dochodzenie odszkodowania wynosi 3 lata od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i osobie zobowiązanej do jej naprawienia.
Jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, termin przedawnienia wynosi dwadzieścia lat od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.
W razie wyrządzenia szkody na osobie, przedawnienie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.
Jeśli odszkodowanie przysługuje osobie małoletniej i ma charakter szkody na osobie, to termin przedawnienia na dochodzenie przez nią roszczeń nie może skończyć się wcześniej niż z upływem lat dwóch od uzyskania przez nią pełnoletności.
Wynagrodzenie
Wynagrodzenie ryczałtowe
Polega na ustaleniu z góry określonej kwoty za wykonanie konkretnego zlecenia.
Wynagrodzenie godzinowe
Kalkulowane według określonej stawki godzinowej oraz czasu poświęconego na prowadzenie sprawy.
Success fee
Wynagrodzenie przewidujące wynagrodzenie podstawowe w połączeniu z premią za korzystny wynik sprawy, tzw. success fee.